ICT en architectuur in het regeerakkoord

Het zal u niet ontgaan zijn, er is genoeg over gezegd en geschreven. Laten we eens proberen een neutrale impactanalyse te houden: wat betekent het regeerakkoord voor ICT in het algemeen en voor architectuur in het bijzonder?

Het regeerakkoord is onderverdeeld in een aantal hoofdstukken. Het eerste gaat over bestuur. Er wordt gesproken over centralisatie van bedrijfsvoering, onder andere ICT. De achterliggende reden wordt niet genoemd maar laat zich raden. Centralisatie kan leiden tot doelmatigheidsvoordelen en dat is natuurlijk reden genoeg voor een regering die sterk wil bezuinigen. De vraag is echter wat te centraliseren. Blijft het bij gecentraliseerde infrastructuur, worden ook basisvoorzieningen zoals e-mail en overige kantoorautomatisering gecentraliseerd of kijkt men ook naar meer geavanceerde businessapplicaties? Architectuur is hier onmisbaar. Alle ICT centraliseren is geen reële optie, dus er ontstaat altijd een integratievraagstuk. Architecten zijn niet alleen onmisbaar om te bepalen wat haalbaar is, maar ook om te bedenken hoe een en ander gerealiseerd kan worden en wat de impact is.

In het derde hoofdstuk over economie wordt ICT niet genoemd. Wel wordt er gesproken over het stimuleren van samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid. Om die samenwerking meer te laten zijn dan incidentele overleggen, kan ICT ingezet worden. Sociale netwerken kunnen mensen met elkaar in contact brengen en kennisdelingsplatforms kunnen samenwerking vormgeven. Het regeerakkoord spreekt verder van hightech als een van de toekomstige economische topgebieden van Nederland. Wat dat inhoudt en of ICT daaronder valt, wordt echter niet duidelijk. Voor het overige gaat dit hoofdstuk in het regeerakkoord vooral in op de meer traditionele economie waarbij met name de landbouw sterk benadrukt wordt. Dat klinkt niet hoopvol.

In het vijfde hoofdstuk over gezondheid staat dat e-mental health wordt bevorderd om de zelfredzaamheid van cliënten te vergroten. e-Mental health gaat over een digitale vorm van geestelijke gezondheidszorg. Wat de overheid hier wil realiseren wordt niet verder toegelicht, maar dat er ICT bij nodig is lijkt me onvermijdelijk.

Het tiende hoofdstuk over veiligheid spreekt van het verbeteren van informatieveiligheid en bescherming van persoonsgegevens. Uit de nadere uitleg blijkt dat men de privacy-teugels verder wil aanhalen, en het toezicht op grootschalige informatiseringsprojecten wil aanscherpen. Merkwaardig overigens dat dit laatste, op zich een mooi streven, onder informatieveiligheid wordt genoemd. Het vinden van een juiste balans tussen privacy en de mogelijkheden van moderne ICT is een lastig vraagstuk waar architecten zeker een belangrijke rol te vervullen hebben. En als de overheid grote projecten beter onder controle wil houden, dan is een zwaardere rol voor architecten in die trajecten onontbeerlijk.

Concluderend noemt het regeerakkoord een erg beperkt aantal doelen die alleen haalbaar zijn met ICT en aandacht voor architectuur. De vraag is echter of de noodzakelijke middelen daarvoor beschikbaar komen, gelet op de sfeer van versobering en bezuinigingen die het regeerakkoord beheerst.

Erwin Oord (eoord@archixl.nl) is principal consultant en partner bij ArchiXL.