Wat is een informatiemodel?

Informatiemodellen zijn krachtige hulpmiddelen. Ze helpen ons complexe problemen te ontleden, oplossingen te ontwerpen en informatie te delen waardoor we de wereld om ons heen beter kunnen begrijpen. In deze serie van vier blogposts: leggen we uit wat een informatiemodel is, waarom informatiemodelleren belangrijk is en hoe je een informatiemodel maakt. We sluiten af met een voorbeeld van hoe informatiemodelleren wordt toegepast binnen het onderwijsdomein. In deze eerste blog van de serie, leggen we informatiemodelleren uit. We gaan hierbij uit van het Metamodel Informatie Modellering, een standaard voor het beschrijven van informatiemodellen in Nederland.

Wat is een informatiemodel?

Een model is een vereenvoudigde afbeelding van de werkelijkheid voor een bepaald gebruiksdoel gemaakt. Modellen zijn pragmatische hulpmiddelen, maar hebben geen universele geldigheid. Een informatiemodel is een model dat de gegevens beschrijft die nodig zijn om een bepaald proces of functie te ondersteunen. Een informatiemodel is als een vereenvoudigde kaart van de werkelijkheid, gemaakt voor een specifiek doel. Stel je voor dat je een kaart maakt van een stad om de weg te kunnen vinden. Je kan elk klein detail opnemen, zoals elke boom of lantaarnpaal, maar dit is niet nodig voor jouw specifieke doel. In plaats daarvan zou je je kunnen concentreren op de belangrijkste elementen voor dit doel zoals straten, gebouwen en parken. Dit is wat een informatiemodel doet, maar dan voor informatie over objecten uit de werkelijkheid in plaats van de fysieke objecten zelf. Hieronder volgt een aantal van de belangrijkste elementen waaruit een informatiemodel bestaat volgens het Metamodel Informatie Modellering:

• In een informatiemodel beschrijven we de belangrijkste 'dingen' of concepten in een bepaald domein. We noemen deze 'dingen' objecttypen. Bijvoorbeeld, in een informatiemodel voor een school, zouden objecttypen dingen kunnen zijn zoals Student, Leraar, Klas, en Vak.
• Elk objecttype heeft bepaalde eigenschappen of kenmerken, die we attribuutsoorten noemen. Bijvoorbeeld, een Student kan attribuutsoorten hebben zoals Naam, Leeftijd, en Studentnummer.
• Objecttypen kunnen ook verbonden zijn met elkaar. We noemen deze verbindingen relatiesoorten. Bijvoorbeeld, een Student 'volgt' een Vak, of een Leraar 'geeft les aan' een Klas.
• Soms hebben we groepen van attribuutsoorten die samen een logisch geheel vormen. We noemen deze gegevensgroepen. Bijvoorbeeld, Adresgegevens kunnen een gegevensgroep zijn die Straatnaam, Huisnummer, Postcode en Stad bevat.
• Ten slotte hebben we waardelijsten, die de mogelijke waarden aangeven die een attribuutsoort kan hebben. Bijvoorbeeld, het attribuutsoort Geslacht kan een waardelijst hebben met de waarden 'Man', 'Vrouw', 'Anders', 'Onbekend'.

Al deze elementen worden weergegeven in een diagram, vergelijkbaar met een stadsplattegrond, waarin de objecttypen de gebouwen zijn, de attribuutsoorten de details van de gebouwen, de relatiesoorten de wegen tussen de gebouwen, en de waardelijsten de mogelijke kleuren van de gebouwen. Echter, wanneer je ook eigenschappen van wegen wil vastleggen zouden deze wegen ook een objecttype op zichzelf kunnen zijn. Het is dus belangrijk het gebruiksdoel van tevoren goed helder te hebben, want dit maakt veel uit voor hoe het model er uiteindelijk uit gaat zien.

Samenvattend, een informatiemodel is een vereenvoudigde kaart van de werkelijkheid, gemaakt voor een specifiek doel. Het bestaat uit objecttypen (de 'dingen'), attribuutsoorten (hun eigenschappen), relatiesoorten (de verbindingen tussen de 'dingen'), gegevensgroepen (groepen van eigenschappen) en waardelijsten (mogelijke waarden van de eigenschappen). In de volgende blog zullen we dieper ingaan op het nut en de voordelen van informatiemodelleren. Blijf dus lezen!

Meer weten?

Schrijf je in voor onze modelleerTraining

Over de auteur