Strategie en governance met het Business Model Canvas

Natuurlijk valt er ook best wat af te dingen op het model. Zo lijkt het vooral goed te werken voor individuele business modellen en blijft het een relatief oppervlakkig overzicht. Het is echter interessant om te zien hoe het model nog meer gebruikt kan worden. Zo gebruiken we het in ons boek over digitale transformatie als een manier om te redeneren over de waarde van informatie en voor het identificeren van een visie op digitalisering. Recentelijk heb ik ge-experimenteerd met het toevoegen van strategie en governance aan het model.

Het business model is een belangrijk perspectief op een organisatie, maar strategie en governance zijn beiden ook belangrijke richtinggevende kaders. Bij het opstellen van een digitale strategie voor een klant was ik informatie aan het verzamelen voor het identificeren van doelstellingen. Hiertoe hebben we ondermeer in workshops mensen verscheidene malen gevraagd aan te geven: wat zou de organisatie meer of minder moeten doen en wat zouden we moeten starten of stoppen. Al deze meer/minder zaken wilde ik op een logische manier clusteren en daar leek me het BMC wel een aardige structuur voor. Door met name de "meer" zaken op het model te plotten benoemd je feitelijk de doelstellingen en als je dat goed verdeeld over het BMC zijn de doelstellingen ook mooi in balans over de relevante gebieden.

Een andere constatering was dat veel van wat we in gesprekken en workshops hoorden eigenlijk betrekking heeft op governance. Dat paste echter niet zo mooi in het BMC; daar is eigenlijk geen van de vlakken een echt goede plek voor. Het leek dan ook logisch hiervoor een extra laag toe te voegen en de meer/minder uitspraken ook hierin te plotten. Dat bleek een goed inzicht te geven in wat de gewenste transformatie van de besturing is. Eigenlijk is het vooral een beschrijving van de gewenste besturingsfilosofie. De uitspraken zijn ook heel eenvoudig in de vorm van principes om te zetten en dat vind ik wel interessant omdat in mijn perspectief governance vooral in de vorm van principes en structuren te beschrijven is. Ook de bekende ISO 38500 standaard is uitgedrukt in de vorm van (6) principes.

Om je een indruk te geven van het resulterende model heb ik een fictieve variant gemaakt die je een indruk geeft (zie hieronder). Bij elkaar heb ik de indruk dat dit een interessante toepassing en uitbreiding van het BMC is. Het business model, de strategie en de besturing zijn alledrie belangrijke richtinggevende kaders en het is handig als je ze bij elkaar in 1 plaat kunt zetten. Visueel zijn daar overigens wel wat beperkingen bij; het moet wel in de hokjes passen en leesbaar blijven, bij voorkeur als je het presenteert op een scherm. Een goede set van kaders is volgens mij ook essentieel om enterprise architectuur te laten slagen. Ik ben reuze benieuwd wat anderen vinden van deze ideeën. 

Danny Greefhorst (dgreefhorst@archixl.nl) is directeur van ArchiXL en werkzaam als principal consultant.